چه خبر از اپلیکیشن‌های «ترنج» و «خواندنی‌ها» / چرا وقتی توان تولید و رقابت ندارید به سمت حذف می‌روید؟
حواشی پلتفرم طاقچه و فیلترینگ عجولانه آن توسط وزارت ارشاد که با اعتراض رئیس‌جمهور و سایر اعضای هیئت دولت همراه شد در شرایطی که بسیاری از مسئولان مجمع ناشران مانند نیلی و احمدوند و بقیه‌ی دوستان‌شان در این مجمع کسوت مشاور و معاون و مدیر ارشد را در وزارت ارشاد بر تن کرده‌اند، خیلی‌ها را به یاد ناکامی آنان در تاسیس و راه‌اندازی اپلیکیشن‌های ترنج و خواندنی‌ها انداخت.
ابتدای دهه ۹۰ و در آستانه آغاز به کار تعدادی از اپلیکیش‌های کتابخوان و تمایل اهل مطالعه به سمت این اَپ‌ها، مجمع ناشران انقلاب اسلامی نیز اعلام کرد تصمیم دارد اپلیکیشن کتابخوان خودش را تولید کند.
بسیاری از کارشناسان معتقد بودند مجموعه‌ای مانند مجمع ناشران که از ابتدا در یک فضای غیرواقعی و به‌وسیله رانت و حمایت رشد کرده است، توان بازی در میدان رقابت سختی مانند اَپ‌های کتابخوان را که برای اولین بار در کشور ما تجربه می‌شد، نخواهد داشت. همین اتفاق هم افتاد و علی‌رغم تعریف پروژه و بستن قراردادهای متعدد با تیم‌های کارکُشته‌ای که با شرکت‌های معتبر هم همکاری می‌کردند مجمع ناشران به دلیل ناآشنایی با قواعد استارتآپها نتوانست اپلیکیشن خودش را تولید کند.
پس از تغییر تیم مدیریتی پروژه در همان سال، مجمع ناشران حدود ۴ یا ۵ تجربه ناموفق داشت و باز هم نتوانست پروژه را با استانداردهای مد نظر خودش رونمایی کند. مجمع ناشران اما دست بردار نبود و کمی بعد شرکت ترنج را به‌منظور ارائه ساز و کار پخش و ترویج کتاب تاسیس کرد و مدیریت آن را یاسر احمدوند به عهده گرفت که ۱۰ سال بعد در دولت سیزدهم معاون فرهنگی وزیر ارشاد شد.
احمدوند مسئولیت تولید اپلیکیشن کتابخوان مجمع ناشران را به عهده گرفت. او سال ۹۱ در مصاحبه‌ای گفت امیدوار است این اپلیکشن تا انتهای سال رونمایی شود، ولی این اتفاق هیچ‌گاه نیفتاد و معاون فعلی وزارت ارشاد از مسئولان این پروژه شکست‌خورده بود. سال ۹۲ که بسیاری از اپلیکشن‌های موفق کتابخوان مانند طاقچه و فیدیبو در حال شناخته شدن بودند، سایت خبری رجانیوز متعلق به مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی مطلبی با عنوان نرمافزار ترنج؛ یک هدیه شگفتانگیز به کتابخوانها منتشر کرد و از طرف مدیران مجمع مدعی شد که اپلیکیشن کتابخوان ترنج در پاییز همان سال و با ابعاد گرافیکی قوی، وبلاگ مخصوص نویسندگان و… رونمایی خواهد شد.
اما نه تنها این اتفاق نیفتاد بلکه دیگر خبر خاصی از رونمایی اپلیکیشن کتابخوان مجمع ناشران انقلاب اسلامی هم در رسانه‌ها منتشر نشد. در شرایطی که اکثریت مردم همچنان علاقه به خواندن کتاب‌های کاغذی دارند، اپلیکیشن‌هایی مانند طاقچه و فیدیبو که به ظاهر نسبت و ارتباطی با ارگان‌های دولتی و حاکمیتی ندارند، توانستند قریب به ۳ میلیون کاربر فعال و حدود ۷ درصد از نقدینگی بازار کتاب را در این اَپ‌ها جمع کنند ولی هیچ‌گاه مشخص نشد چه بلایی بر سر پروژه اَپ کتابخوان مجمع ناشران با آن همه قرارداد و هزینه آمد و چرا مردم حتی نام آن را هم نشنیده‌اند.
با وجود مشخص نشدن تکلیف پروژه قبلی، مجمع ناشران انقلاب اسلامی در سال ۹۸ و در عصر شهرت طاقچه و فیدیبو بار دیگر هوس تولید یک اپلیکیشن کرد، با این ادعا که مخاطبان کتاب و کتاب‌خوانی برای یافتن کتاب‌های دلخواه خود در بازار با مشکل مواجه هستند، پس اپلیکیشن «خواندنی‌ها» را با سر و صدای رسانه‌ای زیاد تولید و رونمایی کرد. اپلیکیشنی که به گفته برخی رسانه‌ها در حال حاضر در دنیای نشر الکترونیک اصلا جایگاه درخوری ندارد و نه تنها نسخه به‌روزرسانی نشده‌ی آن با گرافیک سطح پایین، تا حدی نیمه فعال و اساساً غیر قابل مقایسه با اپلیکیشن‌های در دسترس است بلکه مردم حتی نمی‌دانند از کجا و چه‌طور باید آن را تهیه کنند.
این‌که چرا مجموعه‌های ارزشی و انقلابی مانند مجمع ناشران انقلاب اسلامی توان رقابت سالم و غیر دولتی با بخش خصوصی خصوصا در میادین جدیدی مانند استارتآپها و دانش‌بنیان را ندارند نکته‌ای تاسف‌آور و قابل بررسی است.
اما حواشی پلتفرم طاقچه و فیلترینگ عجولانه آن توسط وزارت ارشاد که با اعتراض رئیس‌جمهور و سایر اعضای هیئت دولت همراه شد در شرایطی که بسیاری از مسئولان مجمع ناشران مانند نیلی و احمدوند و بقیه‌ی دوستان‌شان در این مجمع کسوت مشاور و معاون و مدیر ارشد را در وزارت ارشاد بر تن کرده‌اند، خیلی‌ها را به یاد ناکامی آنان در تاسیس و راه‌اندازی اپلیکیشن‌های ترنج و خواندنی‌ها انداخت.